Những đặc trưng trong văn hoá ẩm thực của người Việt (Phần 1)

Người Việt chúng ta ai cũng yêu mến và tự hào về nền ẩm thực phong phú của mình. Chúng ta đã được nuôi nấng, lớn lên với những gạo, rau thịt, cá vô cùng phong phú.

Jun 18, 2024

Người Việt chúng ta ai cũng yêu mến và tự hào về nền ẩm thực phong phú của mình. Chúng ta đã được nuôi nấng, lớn lên với những gạo, rau thịt, cá vô cùng phong phú. Các bạn có biết những đặc trưng trong văn hoá ẩm thực của người Việt mình chưa. Hôm nay, chúng ta hãy cũng xem nền ẩm thực của mình hay và phong phú như thế nào nhé.

Người Việt quan niệm: “Mùa nào, thức nấy”, có nghĩa là ăn uống nên theo mùa. Thức ăn đúng mùa luôn ngon, từ đó làm cho cơ thể của con người cũng dần thích nghi với các mùa trong năm. Trải qua quá trình thích nghi với môi trường sinh thái, tự nhiên, người Việt ở mỗi vùng, mỗi địa phương đều đúc kết những kinh nghiệm trong ăn uống như vậy, và tổng hợp thành tri thức dân gian. Điều này chứng tỏ rằng con người đã làm chủ được tự nhiên, chứ không còn ở thế bị động, phụ thuộc hoàn toàn vào tự nhiên nữa. Thức ăn theo mùa hình thành thói quen ăn uống cũng như cách chế biến khác nhau theo từng mùa, chẳng hạn: Mùa hè nóng bức, người Việt thường ăn nhiều món ăn nhẹ giúp dễ tiêu hoá như cá, tôm, cua, rau củ quả...,hay chế biến những món có nước để dễ ăn và bổ dung nước cho cơ thể, chẳng hạn như các món canh ăn cùng với cơm, các loại bún với nước dùng...Sản vật cũng được lựa chọn theo mùa: Mùa hè cá sông, mùa đông cá biển.

Văn hoá ẩm thực Việt Nam phản ánh điều kiện môi trường sinh thái của từng vùng với hệ thống động vật và thực vật phong phú: vùng đồng bằng, vùng rừng - núi, vùng sông nước, vùng biển.

Vùng đồng bằng: cung cấp các sản vật nông nghiệp dồi dào như lúa, gạo, rau củ quả…
Vùng sông, biển: cung cấp lượng thuỷ, hải sản phong phú. Ngoài hải sản tươi, người Việt còn chế biến, bảo quản dưới dạng khô như: cá khô, tôm khô, mực khô, nước mắm, mắm, v.v…• Vùng rừng - núi: cung cấp sản vật của núi rừng như cà phê, tiêu, thú rừng v.v...

Việt Nam trải dài từ Bắc xuống Nam, địa hình và khí hậu, thời tiết cũng có khác biệt. Ở mỗi miền Bắc, Trung, Nam đều có tất cả các hệ sinh thái như nêu trên, nhưng mỗi miền đều có lợi thế khác nhau và do điều kiện thời tiết có điểm khác nhau nên tạo ra những điểm vừa tương đồng, vừa khác biệt:

Miền Bắc có châu thổ sông Hồng. Khí hậu thuộc khí hậu cận nhiệt đới ẩm, có 4 mùa: Xuân, hạ, thu, đông, được phân biệt tương đối rõ rệt.
Miền Nam tuy xa rừng, nhạt biển nhưng có đồng bằng rộng lớn thẳng cánh cò bay, hệ thống sống ngòi chằng chịt nên phong cách ăn uống vùng sông nước có phần nổi trội và trở thành nét tiêu biểu. Miền Nam thuộc khí hậu nhiệt đới xavan, phân chia thành hai mùa rõ rệt, đó là mùa mưa và mùa nắng.
Miền Trung có dải đồng bằng hẹp nhưng dải biển dài nên phong cách ẩm thực vùng biển chiếm ưu thế. Miền Trung thuộc khí hậu nhiệt đới gió mùa, thường khắc nghiệt hơn hai vùng còn lại, nhất là mùa khô nóng.

Việt Nam thuộc vùng nhiệt đới nóng bức, nên người Việt thường dùng các loại thức ăn nhẹ, ít chất béo, dễ tiêu hoá và cung cấp nước cho cơ thể. Điều kiện sinh thái - môi trường ở Việt Nam dẫn đến cơ cấu bữa ăn, kinh nghiệm chế biến cũng như phong cách ăn uống của người Việt vô cùng phong phú, đa dạng.

#vanhoaviet #amthucvietnamt #vanhoaviet #daytrevanhoaviet #vanhoavietnam #dayconvanhoaviet